Aanpak onderwijsachterstanden in De Ronde Venen

Sinds 2006 werkt de gemeente De Ronde Venen met de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). Dat is een plan voor de periode 2006-2010 met concrete doelstellingen en activiteiten om onderwijsachterstanden te voorkomen en bestrijden. De doelstellingen komen enerzijds van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en anderszijds van de gemeente, maar zijn er allemaal op gericht om onderwijsachterstanden effectief en vroegtijdig aan te pakken.

Het plan is opgesteld met vertegenwoordigers van (school)besturen, scholen en betrokken maatschappelijke instellingen zoals de bibliotheek, het consultatiebureau en organisaties voor peuterspeelzalen en kinderopvang. Dat zijn dus zowel de organisaties die ervoor zorgen dat de activiteiten daadwerkelijk ingevoerd worden als de organisaties voor wie de activiteiten bedoeld zijn. Deze betrokken partijen hebben intensief contact met elkaar en dagelijks werken velen met de activiteiten uit dit plan ten behoeve van de kinderen.

Deze week en volgende week besteden we uitgebreide aandacht aan de belangrijkste successen tot nu toe uit het LEA programma. Naast wat korte uitleg over de onderwerpen, vertellen verschillende betrokken partijen over hun ervaringen met de programmaonderdelen. In deze publicatie belichten we de onderwerpen logopedie, peuters naar voorscholen en bewegingsonderwijs.

In algemene zin merken de betrokken partijen dat door de intensieve contacten de samenwerking tussen alle organisaties toeneemt. Er is voor iedereen meer inzicht in de expertise en "core business" van de andere organisaties ontstaan. Hierdoor ontstaat begrip voor standpunten en handelswijze. Door deze samenwerking wordt de doorlopende leerlijn van kinderen (van voorschool via basisschool naar voortgezet onderwijs) verbeterd. En dat is goed want daar is het uiteindelijk allemaal voor bedoelt.

Citaat Jan van Breukelen (wethouder Onderwijs)
"Ik ben ontzettend blij met de aandacht in onze gemeente voor het onderwijsachterstandenbeleid. De gemeente De Ronde Venen onderscheidt zich met het uitgebreide LEA plan en de gezamenlijke aanpak van andere gemeenten. Daar is de intensieve aandacht voor onderwijsachterstanden meestal niet vanzelfsprekend. Wat dat betreft pakken wij het heel vooruitstrevend aan. Wij hebben al mooie successen geboekt, daar ben ik echt trots op en het is belangrijk dat we dit werk blijven voortzetten."

Logopedie
De gemeente De Ronde Venen zorgt op een bijzondere wijze voor een sluitende aanpak van kinderen met logopedische stoornissen. Er zijn namelijk vier logopedisten in gemeentelijke dienst. Zij observeren, screenen en behandelen de kinderen op de peuterspeelzalen en de eerste twee groepen van de basisscholen. Vanwege het LEA programma is er ook geld beschikbaar gesteld voor het aantrekken van een extra logopedist. Deze logopedist observeert de kinderen op de kinderdagverblijven en adviseert ouders van kinderen met een logopedische stoornis over de aanpak en behandeling. Het resultaat hiervan is dat kinderen in het basisonderwijs minder ernstige problemen hebben, omdat ze in het vooronderwijs al geobserveerd zijn. Het resultaat is dat de kinderen zich zekerder voelen, omdat ze beter verstaanbaar zijn en een grotere woordenschat hebben.

De leerkrachten van de scholen die door de logopedisten worden bezocht zijn tevreden over de screening, de begeleiding en de ondersteuning. Het contact tussen de leerkrachten en de logopedisten is laagdrempelig en dat werkt in het voordeel van de kinderen die deze begeleiding nodig hebben. De leerkrachten geven aan dat zij resultaten zien van de logopedische adviezen die in de voorschoolse periode gegeven zijn.

Zie je verschil in kinderen die wel/geen voorschool hebben bezocht met logopedie?
"Indien er logopedische behandeling heeft plaatsgevonden komt het kind met een betere verstaanbaarheid op school en kan zich beter verwoorden. Ook merk je dat het kind zekerder is van zichzelf." Vivian Menheere & Liesbeth Kooistra (logopedisten).

Peuters naar voorscholen
Eén van de doelstellingen van het ministerie van OCW is om zoveel mogelijk kinderen te bereiken die aan de definitie van het onderwijsachterstandenbeleid voldoen. Nog steeds bezoeken te weinig peuters de voorscholen (peuterspeelzalen en kinderdagverblijven). Kinderen die de voorscholen niet bezoeken, beginnen op de basisschool met een taalachterstand. Daarom is in de LEA nota ook een activiteit opgenomen met als doel om zoveel mogelijk kinderen de voorscholen te laten bezoeken. Het consultatiebureau levert hieraan een heel belangrijke bijdrage. De jeugdverpleegkundigen en artsen brengen tijdens een consult het belang van een voorschool extra onder de aandacht bij alle ouders. Daarnaast promoten de voorscholen zelf de LEA activiteiten en proberen hiermee ouders te enthousiasmeren om hun kind(eren) in te schrijven voor een voorschool.

De voorscholen merken een toename van de belangstelling van ouders van allochtone afkomst. Omdat er in de thuissituatie vaak naast Nederlands ook een tweede taal wordt gesproken, is het belangrijk om deze kinderen op zo jong mogelijke leeftijd in aanraking te laten komen met een Nederlands taalrijke omgeving. De toename van het aantal kinderen is zichtbaar in de jaarlijkse monitoring.

Wat doet het consultatiebureau eraan om ouders te attenderen op het nut van een voorschool? "Tijdens alle consulten wordt er aandacht besteed aan het belang van voorlezen en communicatie met je kind. Het project "Boekenpret" ondersteunt hierin. De jeugdverpleegkundigen en artsen brengen tijdens het 14 en 18 maanden consult het belang extra onder de aandacht bij de ouders. Vervolgens is dit een terugkerend bespreekpunt bij de volgende consulten en bieden waar nodig ondersteuning". Wilma van Leusden (jeugdverpleegkundige).

Beweging op scholen (Bos)
Met de bosregeling kunnen basisscholen vakleerkrachten bewegingsonderwijs inhuren. Deze vakleerkrachten zijn specifiek opgeleid op het gebied van gymnastiek, daar waar de huidige generatie leerkrachten van de opleidingsinstituten deze bevoegdheid niet meer hebben. De Bosregeling is in de Lea nota opgenomen om de inwoners van de gemeente en met name de schoolgaande jeugd aan het bewegen te krijgen en om ze een gezondere levensstijl aan te leren. Bijkomend voordeel is dat deze vakleerkrachten door de school behalve bij gymnastiek, ook worden ingezet bij projecten ter bevordering van beweging en sportevenementen zoals sportdagen.

De vakleerkrachten zien een verbetering van de motoriek van de basisschoolleerlingen die van hen les krijgen. Zij merken dat de leerlingen steeds meer plezier krijgen in het sporten.

Sommige scholen hadden uit eigen financiële middelen een vakleerkracht aangesteld en kunnen met deze regeling de continuïteit van het bewegingsonderwijs garanderen.

Hoe reageert het basisonderwijs op de Bos regeling?
"Erg positief. Álle scholen doen mee aan de verschillende projecten. En een viertal scholen hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een gymdocent aan te stellen."

Maurits van Tubergen Lotgering (beleidsadviseur sport)