Gevelsteen Proostenhuis onthuld in hal gemeentehuis

Wethouder Kees Schouten en Fred de Wit, kenner van de geschiedenis van het Proostenhuis, hebben woensdagmiddag 18 december in de hal van het gemeentehuis de originele gevelsteen van het Mijdrechtse Proostenhuis onthuld. De gevelsteen, met daarop afgebeeld een kardinaalshoed, is een van de weinige tastbare overblijfselen van het Proostenhuis, waarin tijdens de middeleeuwen de bestuurlijke en kerkelijke macht was gevestigd. Het ornament is tijdens openingstijden van het gemeentehuis permanent te zien.

De steen was tot voor kort in handen van een particulier en is in 1957 gevonden in de omgeving van de Eerste Zijweg in Mijdrecht. Hoe de steen daar is beland, is niet duidelijk. In 2010 bleek uit archeologisch onderzoek dat het Proostenhuis op de plek van de huidige Rondweg heeft gestaan, ter hoogte van de Janskerk. Waarschijnlijk is het Proostenhuis in de 18e eeuw gesloopt en is het puin gebruikt om sloten te dempen of land op te hogen. Dat zou ook de vindplaats verklaren.

De gevelsteen is van zandsteen en is waarschijnlijk in de 15e of 16e eeuw gemaakt. De steen bevond zich boven het wapenschild van de Proost (geestelijk leider in de katholieke kerk) van het Kapittel van St. Jan, waarvan het huidige De Ronde Venen deel uitmaakte. De kardinaalshoed (of ‘galero’) verwijst naar de functie van zijn drager. Bisschoppen en priesters hadden een soortgelijke hoed, alleen met minder kwasten.

Mijdrecht groeide vanaf 1085 uit tot een belangrijk centrum in het veengebied de Proosdijlanden. Aan het eind van de 13e eeuw was het waarschijnlijk de eerste Proost van Mijdrecht die hier een bestuurscentrum liet bouwen: het Proostenhuis. Dit Proostenhuis is in de loop der eeuwen uitgebreid, doelwit geweest van belegeringen, weer hersteld en in de 18e eeuw tot ruïne vervallen. Binnenkort wordt langs de Rondweg een bord geplaatst waarop is te zien waar heet Proostenhuis heeft gestaan.