Werk aan de Wilnisser Veenmolen

Vorige week ging de Wilnisser Veenmolen onder het mes. Molenmakersbedrijf Berkhof uit Zwartebroek kwam “de roeden doorhalen”. Dat is een onderhoudsbeurt voor de bevestiging van de wieken.

Een molen heeft, zoals iedereen weet, vier wieken. Die wieken zitten aan twee lange metalen balken, dat zijn de roeden. De roeden kruisen elkaar in het midden, in de gietijzeren askop. Die kan gaan roesten, en daarom moet alles ongeveer elke vijf jaar worden gecontroleerd en eventueel hersteld. De roeden zijn lang, elk bijna 24 meter, en zwaar, bijna twee ton per stuk.

Wie een grote kraan verwacht, komt bedrogen uit. Molens zijn ontworpen in de tijd dat er nog geen mobiele kranen waren. Ze hebben hun eigen voorziening om deze klus te klaren. De (bijna) horizontale as in het midden van de wieken heeft een uitsteeksel, de walpen, waaraan een katrol kan worden bevestigd. De eerste roede wordt met de katrol vastgezet, dan losgemaakt uit de askop en vervolgens met de katrol in verticale stand een meter omhoog getrokken. Zo kan de molenmaker bekijken wat er aan onderhoud moet gebeuren, zoals ontroesten en teren. Als dat klaar is, laat hij de roede weer zakken en wordt deze vastgezet. De volgende dag is de andere roede aan de beurt.

De molen moet ook nog uitgelijnd worden, net als een autowiel, anders kunnen de wieken gaan slingeren en kan de molen niet gelijkmatig meel malen. Ook binnenin de kap vindt nog enig onderhoud plaats.

De Lionsclub Mijdrecht-Wilnis heeft met de opbrengst van de Lenterit 2014 bijgedragen aan dit kostbare onderhoud, dat wordt uitgevoerd in opdracht van de stichting Het Utrechts Landschap.

Wie de molen wil zien, kan er iedere zaterdag terecht, van tien tot vier, voor een uitgebreide uitleg door de molenaar. De Veenmolen staat al sinds 1823 aan de Oudhuijzerweg in Wilnis.