Rijles ook voor slechthorenden

Regio - Rijlessen is voor bijna iedereen spannend. Toch is het voor doven en slechthorenden vaak net even iets ingewikkelder. Velen laten het autorijden dan ook schieten. Maar er zijn ook behoorlijk wat slechthorenden die de stap wel hebben durven nemen. Vandaag vijf ervaringsdeskundigen aan het woord.

Verschillen
“Het is voor een rij-instructeur heel belangrijk om van te voren te weten hoeveel iemand wel of niet hoort. Er zit zoveel verschil tussen slechthorenden”, aldus Ciska Heijes, vanaf haar geboorte slechthorend. En ook de 42-jarige Suzanne Scheerstra deelt deze mening. “Het belangrijkste vind ik dat een instructeur aan de leerling moet vragen waar deze behoefte aan heeft en waar eventuele problemen zouden kunnen ontstaan en welke oplossingen de leerling daar zelf voor heeft bedacht. Elk gehoorverlies is namelijk anders.”

Communicatie
In Nederland zijn bijna 500.000 mensen zo dusdanig slechthorend, dat ze er dagelijks hinder aan ondervinden in de communicatie met anderen. Een groot gedeelte van een rijles draait om communicatie. Maar hoe communiceer je met iemand die slechthorend is? Veel rij-instructeurs schijnen hier nog moeite mee te hebben.
“Mijn rij-instructeur rookte erg veel. Hij had vaak een sigaret in zijn mond en probeerde dan te praten. Daarnaast praatte hij ook erg onduidelijk. Het was voor mij niet te volgen”, aldus Ciska. Ook Maaike van der Hagen - al vanaf jongs af aan slechthorend - zegt wisselende ervaringen te hebben met rij-instructeurs. “Ik had twee instructeurs. De ene kon er heel goed mee omgaan. De ander absoluut niet. Helaas had ik diegene die er het minste raad mee wist het meest. Veel dingen werden niet uitgelegd of misschien wel gezegd, maar kon ik dan niet verstaan.”

Positief
Er zijn gelukkig ook positieve verhalen betreffende rijles en slechthorendheid. “Ik ben erg positief over mijn rijlesperiode. Ook mijn examinator hield er rekening mee. Ik had hem van te voren verteld dat ik slechthorend ben”, zo zegt de 33-jarige Maria Ouwehand uit Amsterdam. “Ik heb rijles gehad bij een rijschool waar ook rijles gegeven werd aan mensen die rijangst hebben, door bijvoorbeeld een ongeluk. Hier heb ik twee instructeurs gehad (wie er maar beschikbaar was). Beiden legde ik uit hoe mijn slechthorendheid werkt en welke trucs we konden gebruiken bij de lessen. Beiden gingen daar volledig in mee, de lessen waren heel prettig.”

Aanraken en gebaren
Voor het geven van rijles aan slechthorenden en doven worden er verschillende handigheidjes gebruikt om zo goed mogelijk te communiceren. “Mijn instructrice maakt gebruik van aanrakingen, zodra ik moet schakelen. Ze liet mij vervolgens eerst veilig parkeren en ging dan uitleggen wat ik goed of fout deed, vaak ondersteund door middel van tekeningen of tekst. Dat is erg prettig”, zo zegt de 37-jarige Remco Kapper uit Heerlen.
En ook de instructrice van Maria maakte gebruik van verschillende slimmigheidjes. “Ze gaf signalen af met haar handen, deze hield ze voor het voorruit. Zo kon ik haar gebaren zien, maar ook op de weg blijven letten. Ze gaf dan bijvoorbeeld aan dat ik moest knipperen (of de knipper moest uitzetten), waar we links of rechts moesten en of ik moest afremmen”, zo zegt Maria.

Niet praten
Hoewel de ervaringen behoorlijk verschillen, onder deze ervaringsdeskundigen, zijn ze het allen over één ding eens. Een rij-instructeur of een bijrijder moet eigenlijk niet te veel gaan praten tijdens het rijden, maar pas op het moment dat de auto geparkeerd staat. “Ik vond het in het begin erg moeilijk om niet naar de instructeur te kijken als hij begon te praten. Dat is zo’n automatisme voor mij, maar dat moet je in de auto heel snel af leren”, aldus Suzanne. “Soms startte ik toch zelf een gesprek, maar dan leidde dat af. Dat is in de auto niet handig en moet ik gewoon niet doen”, zo zegt ook de Amsterdamse Maria.

Tips voor de rij-instructeur
De ervaringsdeskundigen hebben voor alle rij-instructeurs nog een aantal tips.
De eerste tip is van Ciska. “Zet geen radio aan tijdens het lessen. En ook een raam open maakt veel lawaai.”
Suzanne geeft aan dat het prettig is om van te voren een leerling uit te leggen wat hem of haar te wachten staat. “Welke oefeningen zullen er worden gedaan en laat eventueel alvast de route zien die gereden gaat worden.” Maria eindigt vervolgens met twee tips. “Slechthorende leerlingen horen niet altijd of de motor aan staat. Zeker als de motor is afgeslagen en weer opnieuw moet worden gestart, moet de instructeur daar in het begin een beetje bij helpen totdat de leerling het zelf weet of voelt aan de trilling. Daarnaast is het belangrijk dat een instructeur rustig praat. Maak je woorden af en spreek duidelijk. Liever een beetje overdreven articuleren, dan teveel binnensmonds praten. De leerling is de enige die het ziet en zal er blij mee zijn.”

Rijlessen voor doven en slechthorenden is absoluut mogelijk, zo blijkt. “Op dit moment ben ik aan het wachten om te kunnen afrijden. Ik probeer erg oplettend deel te nemen aan het verkeer, maar of dit specifiek met mijn beperking te maken heeft...weet ik eerlijk gezegd niet”, aldus Remco.

Voor Frank Korlas van Alblas rijschool uit de regio Utrecht, Woerden, Alphen aan den Rijn, Aalsmeer en Mijdrecht zijn deze tips bekend. Een airco in het lesvoertuig is essentieel en is daarom in al onze lesauto’s aanwezig. Ook de instructeurs van Alblas zijn op de hoogte. “Onze ervaring is dat slechthorend zijn absoluut geen belemmering is om het rijbewijs te kunnen halen.’’ Voor meer informatie belt u naar 0880 - 241 888.

Bron: Alblas.net/rijschoolvandaag.nl