Resultaten zelfrijdende auto-test op A2 bekend

Innovatieve veiligheidssystemen bij vrachtwagens en personenauto’s bieden aantoonbaar uitzicht op een betere verkeersveiligheid. Bij gebruik van slimme voertuigen kan het aantal verkeersslachtoffers fors omlaag. Voorwaarde is dat bestuurders uit hun comfortzone komen en vertrouwd raken met rij-ondersteuningsfuncties die de besturing van de auto overnemen. Het zogenaamde ‘platooning’ geeft vanwege te grote onderlinge afstand tussen voertuigen nog niet het gewenste verkeersbeeld. De algehele publieke acceptatie van slimme auto’s groeit flink door recente testen op de openbare weg.

Dat zijn volgens risicoadviseur en verzekeringsmakelaar Aon de belangrijkste lessen van de Nationale Platoontest, die op woensdag 16 maart plaatsvond. Meer dan vijftig semi-zelfrijdende auto’s reden daarbij in ‘treintjes’ van zes over de A2. De test, een initiatief van Aon in samenwerking met partners Royal HaskoningDHV, Business Lease Nederland en Prodrive Training, had als doel de risico’s en kansen van de zelfrijdende auto in de praktijk te laten zien.

“De Platoontest op de A2 is een goed voorbeeld van ‘learning by doing’,” aldus Peter Morsink, senior consultant mobiliteit en verkeersveiligheid bij Royal HaskoningDHV. “Ervaring opdoen in de praktijk is cruciaal om weloverwogen en stapsgewijs de systeemsprong naar zelfrijdende auto’s te kunnen maken.”

 

Samen optrekken

Uit de analyse van de platoontest blijkt dat bestuurders zich zowel voor- als achterin de treintjes zeer op hun gemak voelden tijdens het ‘platoonen’. Auto’s van twee pelotons werden uitgerust met dashboard-camera’s. Ook reden er observatiewagens mee met experts van Royal HaskoningDHV om de pelotons en het overige verkeer te observeren. De treintjes werden regelmatig onderbroken, maar herstelden zich snel en soepel – ook op onrustige trajecten, zoals rond knooppunten waar in- en uitvoegend verkeer vaker van rijstrook wisselde. Bestuurders gaven aan nauwelijks ingegrepen te hebben. Wanneer dat toch nodig was, ging dat snel en eenvoudig.

“Slimme auto’s zijn minder vaak betrokken bij verkeersongevallen,” aldus Evert-Jeen van der Meer, Industry Director Automotive bij Aon en initiatiefnemer van de platoontest. Hij wijst op de cijfers van de automatische parkeerhulp (45% minder schades) en op een analyse van 10.000 schadegevallen door verzekeraar Allianz. Die bevestigt dat veiligheidsfuncties, in dit geval autonome remsystemen, 35% van de ongevallen met letsel hadden kunnen voorkomen.

Ruimte voor verbetering

De platoontest toonde aan wat bestaande veiligheidsfuncties al kunnen, maar er zijn ook nog veel verbeterpunten. Morsink: “Om te beginnen is het erg belangrijk dat automobilisten voldoende bekend raken met de systemen, o.a. door training – en dat ze weten hoe ze deze op de juiste manier moeten gebruiken. Ook blijken de benamingen van identieke veiligheidsfuncties vaak per fabrikant te verschillen.” Van der Meer vult aan: “De bestuurder is bij het overgeven en terugnemen van de controle over het voertuig onder meer gebaat bij een uniforme, veilige en eenvoudige bediening. De periode van het ‘handen-los-rijden’ varieert nog flink, van 10 seconden tot soms meer dan 5 minuten. Keuringsinstanties zoals de RDW hebben hiervoor nog geen norm ontwikkeld. Daardoor kunnen autofabrikanten het tijdslot zelf interpreteren volgens hun eigen veiligheidsnormen.”

Ondanks een halvering van het aantal verkeersdoden in de afgelopen vijftien jaar, blijft het aantal dodelijke ongevallen op de Nederlandse wegen hardnekkig steken op 570 doden per jaar. In 2015 valt het aantal verkeersdoden zelfs weer hoger uit, namelijk 621. Het stimuleren van slimme auto’s brengt de politieke doelstelling van maximaal 500 verkeersdoden hopelijk sneller dichterbij en zal naar verwachting ook de stijgende trend in het aantal ernstige verkeersgewonden helpen ombuigen in de richting van de doelstelling van 10.600 in 2020.

Een eerste stap op weg naar acceptatie van autonoom rijden is dat de meer dan een miljoen zakelijke rijders in Nederland vertrouwd raken met de geteste veiligheidsfuncties in hun auto’s. Door grootschalige adoptie van slimme auto’s de komende jaren kunnen we de transitieperiode, tot de volledig zelfrijdende auto komt, aanzienlijk verkorten. De auto transformeert dan van vervoermiddel naar een mobiele werkplek die communiceert met onder meer infrastructuur en andere auto’s. “We zijn het taboe van ‘handen los’ nu echt voorbij,” aldus Van der Meer. “Het wordt tijd dat we de nieuwe generatie auto als verkeersmanager gaan leren waarderen.”

Met de Declaration of Amsterdam hebben de Europese transportministers in Amsterdam hun steun toegezegd voor de wettelijke acceptatie van alle vormen van zelfrijdende voertuigen. In 2019 moet Europa volledig klaar zijn voor de toelating van zelfrijdende auto’s op de openbare weg.

Nieuwe ‘test’ op komst

Recente tests met vrachtwagens en (semi-)autonome auto’s hebben Nederland als testland mondiaal op de kaart gezet. “Voor een nog betere verkeersveiligheid hebben we minister Schultz gevraagd om het gebruik van de geteste veiligheidsfuncties ook in Het Nieuwe Rijden 3.0 mee te nemen,” aldus Van der Meer. “Het is zaak dat werkgevers hiermee serieus aan de slag gaan in hun mobiliteitsbeleid.”

Zelf gaat Van der Meer nog vóór de zomer met hoog autonome auto’s langs bij werkgevers die voor verlaging van hun mobiliteitskosten openstaan. Aon wil hen erop wijzen dat veilige mobiliteit onderdeel van hun zorgplicht is, niet alleen bij de zakelijke rijder maar ook bij de inmiddels populaire ‘privé-lease’-auto’s voor werknemers. Ook zullen de partners van de platoonA2 test binnenkort een demonstratietest met connected auto’s organiseren. Zo willen ze, om ook de ontwikkeling van voertuigen die met elkaar communiceren, de automobilisten hiermee kennis laten maken.

“De uitkomsten van Nationale Platoontest sluiten aan bij de verwachtingen dat hoog autonome voertuigen bijdragen aan veilig, duurzaam en comfortabel verkeer. Dit zal nog sterker het geval zijn als voertuigen beschikken over coöperatieve systemen, zodat ze met elkaar kunnen communiceren.” aldus Morsink.