Gemeente De Ronde Venen zet handhavingstraject in om rijksmonument te redden

Door jarenlang onthouden van onderhoud, verkeert de rijksmonumentale boerderij aan de Industrieweg 30 in Mijdrecht in zeer slechte staat. Deze kop-romp boerderij uit 1879 is uniek in zijn architectuur in relatie tot de arbeiderswoningen ernaast. De boerderij vertelt veel over de veengeschiedenis van onze gemeente. Gemeente De Ronde Venen hecht zeer aan het behoud van dit rijksmonument en probeert de eigenaar al sinds 2002 te bewegen om het te onderhouden. Omdat de eigenaar dit weigert, is de gemeente een handhavingstraject gestart.

Instandhoudingsplicht

In Nederland geldt sinds 2016 een ‘instandhoudingsplicht’ voor eigenaren van monumenten. Dit betekent dat het bewust nalaten van onderhoud aan een monument strafbaar is. Het uitgangspunt hierbij is dat de eigenaren ‘tijdelijke bezitters’ zijn. Het monument moet voor de eeuwigheid blijven staan. Het individuele belang van de huidige eigenaar is daarmee ondergeschikt gemaakt aan het algemeen belang van behoud tot in lengte van dagen. Om onderhoud te stimuleren bestaan er subsidies en gunstige financieringsmogelijkheden voor monumenten.

Optreden bij moedwillig verval monument

Ondanks het bestaan van de ‘instandhoudingsplicht’ is het voor gemeentes ingewikkeld om onderhoud aan een monument af te dwingen. Bij bestudering van de (zeer schaarse) voorbeelden in Nederland, kwam gemeente De Ronde Venen tot de conclusie dat het juridisch afdwingen van onderhoud een traject is dat zeer secuur doorlopen moet worden.

Industrieweg 30

Bij Industrieweg 30 bestond het traject uit zeven stappen van onder andere bouwkundige onderzoeken van de Monumentenwacht Utrecht, adviezen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en weerleggen van zienswijzen. Het doorlopen van deze stappen kostte een jaar. Op 15 januari 2019 is de definitieve handhavingsbrief verstuurd. Hierin deelt de gemeente de eigenaar mee dat hij tot 1 juli 2019 de tijd krijgt om acht maatregelen te nemen. Bij het uitvoeren van deze maatregelen is het behoud van dit monument verzekerd. Bij het niet-uitvoeren van deze maatregelen zal de eigenaar dwangsommen verbeuren.