De samenwerkende overheden in de regio U16 willen een realistische bijdrage leveren aan de landelijke klimaatambities. In 2030 wil de U16 1,8 TWh aan duurzame elektriciteit opwekken in de regio. Bij dit concept-bod stelt de U16 enkele harde voorwaarden voor ondersteuning van het Rijk. De uitwerking van dit concept-bod wil de U16 samen met inwoners vormgeven. Hoe dit traject eruit gaat zien nu fysieke bijeenkomsten voorlopig niet mogelijk zijn in verband met de coronamaatregelen, is nog niet duidelijk.
Het bod van 1,8 TWh staat in het ontwerp van de Regionale Energiestrategie (RES), dat voor besluitvorming naar de 21 betrokken overheden is gestuurd. Op basis van hun eigen individuele ambities en een technische analyse van de mogelijkheden in de regio, denken de samenwerkende overheden dat er ruimte is voor 1,8 TWh aan duurzame energie, door bijvoorbeeld windmolens of zonnepanelen. Voor die hoeveelheid is ook ruimte op het huidige elektriciteitsnet.
De Ronde Venen
Het college van burgemeester en wethouders van De Ronde Venen nam gisteren het regionale concept-bod aan en legt dit voor aan de raad. De ambitie van de gemeente om in 2040 klimaatneutraal te zijn past goed binnen het regionale concept-bod. De Ronde Venen bepaalde in 2017 haar eigen ambitie: 30 tot 35 % energie besparen, zowel in warmte als in elektriciteit. Daarnaast wil zij tussen de 0,23 TWh en 0,27 TWh aan duurzame elektriciteit opwekken door zon op dak en zonnevelden en/of windmolens (‘Spoorboekje naar een klimaatneutraal 2040’). Hiervoor heeft de raad nu de voorwaarden voor zon en wind in behandeling. Een volgende stap is dan om de zoekgebieden met inwoners en betrokkenen aan te wijzen. Dit vindt na besluitvorming van de raad plaats. Op het gebied van warmte maakt de gemeente nu inzichtelijk wat de alternatieven voor aardgas in de gemeente zijn. Het technisch onderzoek is naar verwachting in de zomer van 2020 afgerond. Daarna gaat de gemeente met inwoners en betrokkenen in gesprek over alternatieven voor aardgas en het isoleren van woningen en gebouwen. In verband met de ontwikkelingen van het coronavirus is nu nog niet aan te geven hoe en wanneer deze gesprekken plaatsvinden. Als hier meer over bekend is, informeert de gemeente haar inwoners daar via diverse kanalen over.
Gezamenlijke opgave, gezamenlijke bijdrage
Om te voldoen aan het klimaatakkoord moet iedereen een bijdrage leveren, zegt wethouder Rob Jorg van de gemeente Utrechtse Heuvelrug als vertegenwoordiger van de 21 bestuurders. ‘We kunnen de doelstellingen alleen behalen als we het samen doen, binnen de regio maar ook samen met de rijksoverheid.’
De regio stelt dan ook een aantal harde voorwaarden richting het Rijk. U16 kan alleen deze 1,8 TWh opwekken als het Rijk ondersteuning biedt, bijvoorbeeld door zon-op-dak financieel aantrekkelijker dan zonnevelden te maken, en door investeringen in het elektriciteitsnet.
1,8 TWh duurzaam opwekken
Het opwekken van 1,8 TWh kan op verschillende manieren ingevuld worden. Het is bijvoorbeeld haalbaar door een combinatie van het benutten van 15% van de grote daken, 45 grote windmolens te plaatsen en 800 ha aan zonnevelden te realiseren. Wat de precieze verdeling wordt, is nu nog niet duidelijk. ‘Daarover gaan we in gesprek met alle betrokkenen in het gebied’, licht wethouder Hilde de Groot van de gemeente Houten toe, die het communicatie- en participatiespoor namens de 21 bestuurders trekt.
Om deze 1,8 TWh te realiseren ziet de U16 kansen om maximaal in te zetten op zonnepanelen op grote daken. Daarnaast zoekt de U16 in allerlei gebieden naar potentieel voor windturbines en zon-op-veld. Daarbij achten ze nu drie denkrichtingen het meest kansrijk voor 2030, en daarop is dit concept-bod ook gebaseerd. De U16 ziet voor 2030 potentieel voor windmolens langs infrastructuur, bij bedrijventerreinen en in het agrarische velden.
Het gesprek met de samenleving
‘De overgang naar duurzame energie levert dilemma’s op over hoe de opwek zichtbaar wordt in het landschap. Om die dilemma’s te bespreken vinden we het belangrijk om de komende tijd verder in gesprek te gaan met inwoners en belanghebbenden om de juiste afwegingen te kunnen maken’, legt wethouder Rob Jorg uit. ‘Dit gesprek wordt lokaal al gevoerd door gemeenten en zij gaan daarmee door. Zij kennen hun inwoners nu eenmaal het beste.’
In welke vorm en wanneer iedere gemeente het gesprek met de inwoners en belanghebbenden precies gaat voeren, hangt af van de vraag hoe de maatregelen rond het indammen van het coronavirus zich ontwikkelen.
Vervolg
De bestuurders uit de U16 hebben de afgelopen tijd gezamenlijk gesproken over de ontwerp-RES. Dat is uitgemond in een ontwerp-RES die wordt voorgelegd aan de verschillende overheden, die hier allemaal afzonderlijk een besluit over nemen. Inmiddels hebben de eerste colleges en dagelijks besturen het besluit genomen de ontwerp-RES door te geleiden naar hun algemene besturen of gemeenteraden. Het is de planning dat zij dit uiterlijk 1 juni behandelen. In het eerste kwartaal van 2021 zal dan de eerste versie van de Regionale Energie Strategie worden vastgesteld, waarin ook concrete zoekgebieden voor de opwek van duurzame energie vastgelegd worden. Deze planning kan uiteraard beïnvloed worden door de Corona-maatregelen van de overheid.