De otter is na 40 jaar terug: DNA gevonden nabij Vinkeveen

De otter is na ruim veertig jaar terug in de provincie Utrecht. Vrijwilligers hebben sporen gevonden langs de Veldwetering in de buurt van Vinkeveen en weten na een DNA-analyse zeker dat het om een otter gaat. Het zorgt voor een jubelstemming bij natuurkenners Hans Blom en Gerard Korthals. “Ik zie de otter als ambassadeur van een goed ecosysteem. Als deze dieren ergens kunnen leven, is het ecosysteem vaak van goede kwaliteit”, zegt Korthals tevreden.

Korthals en Blom speuren in hun vrije tijd naar sporen van de otter. Blom is vrijwilliger bij de Zoogdiervereniging Nederland. Hij typeert de vondst bij Wilnis als uniek. “Niet eerder is in de provincie Utrecht een DNA-profiel van een otter veiliggesteld. Eerdere vondsten waren te oud om te analyseren. Uit de analyse blijkt dat het om een ottervrouwtje gaat dat in de Nieuwkoopse Plassen is geboren”, weet Blom. Korthals is als voorzitter verbonden aan de natuur- en milieuvereniging De Groene Venen. “Wij zijn vorig jaar begonnen met intensief speuren naar ottersporen met onze vrijwilligers. We weten eigenlijk nog heel weinig over hoe otters zich verspreiden en daarom zijn de nieuwe vondsten erg belangrijk”, stelt Korthals.

Terugkeer

In de jaren zeventig verdween de otter uit de provincie Utrecht. Dat lag onder meer aan de slechte waterkwaliteit en de teruggang in het aantal geschikte leefgebieden. De terugkeer van de otter zegt wat over de verbeterde kwaliteit van de Utrechtse natuur, denken de heren Korthals en Blom. “Er zijn mooie nieuwe natuurgebieden ontwikkeld”, legt Korthals uit. Blom vult aan: “De ontwikkeling van het Natuurnetwerk Nederland draagt bij aan de verdere verspreiding van otters. De provincie Utrecht heeft ook belangrijke knelpunten in het verkeer voorzien van faunapassages, zodat de otters en andere dieren veilig onder de weg door kunnen oversteken.”

Speurwerk

De gevonden sporen langs de Veldwetering worden in vaktermen ook wel ‘spraints’ genoemd. Het zijn uitwerpselen van de otter. Blom legt uit: “Otters leven solitair en het belangrijkste middel voor onderlinge communicatie zijn spraints. Ze vormen geurmarkeringen. Hiermee markeert een otter zijn eigen leefgebied en kan het dier de voortplantingsstatus van een soortgenoot vaststellen.”

De zoektocht naar ottersporen gaat onverminderd door. Het doel is steeds beter inzichtelijk maken waar het dier leeft en waar het behoefte aan heeft. “In onze omgeving is de otter nog zeldzaam en zijn er nog genoeg gevaren, waaronder vervuiling in de natuur en het verkeer. Wij zijn heel enthousiast over al het vrijwilligerswerk dat in Nederland voor otters wordt uitgevoerd. Het bekostigen van analyses van sporen is wel erg duur en dat kunnen wij als vrijwilligers niet alleen dragen. We zoeken nog naar alternatieven om dit te bekostigen”, legt Korthals uit.

Nieuwe gebieden

Als het aan Blom ligt komen er nog veel meer otters naar onze regio: “De otter is een prachtig en mysterieus dier. Het leeft ‘s-nachts en je zal het niet snel met eigen ogen zien. Met een beetje hulp van de mens is er een goede kans dat de otter zich opnieuw vestigt in bijvoorbeeld De Botshol, waar de otter vroeger ook voorkwam. De natuurontwikkeling in de polder Groot-Wilnis-Vinkeveen, Wilnisse Bovenlanden en Marickenland maken het gebied ook aantrekkelijker voor de otter.”

Foto: Ellen van den Adel