Sierteeltsector kwetsbaar voor misbruik criminelen

Onderzoek ‘Mainport in de tweede linie’
Het is voor criminelen aantrekkelijk om misbruik te maken van de logistieke systemen die samenhangen met de internationale positie van de sierteeltsector. Bij de andere mainports – Amsterdam Schiphol en de Rotterdamse haven - wordt een EU-buitengrens bewaakt en zijn dagelijks douane, opsporingsdiensten en vele beveiligers aan het werk. Dat is in de sierteeltsector, een mainport in de tweede linie, niet of nauwelijks het geval. Dat maakt de sector kwetsbaar voor onder andere drugstransporten, arbeidsuitbuiting en witwassen. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Mainport in de tweede linie’ van Edward van der Torre en Anton van Wijk, dat in 2020 is uitgevoerd. In opdracht van de stuurgroep ‘Weerbare Sierteeltsector’ deden zij onderzoek naar de mate van zware georganiseerde criminaliteit in de sierteeltsector, met een mogelijk ondermijnend karakter. 

Drugs die via een zee-of luchthaven naar Nederland komt, of hier is geproduceerd, wordt doorgevoerd via onder meer wegtransport van versproducten, waaronder bloementransport. De massale dagelijkse bloementransporten over de EU-grens én binnen de EU zijn aantrekkelijk voor criminelen die drugs willen vervoeren. Als bloementransporten geen EU-grens passeren is het niveau van controle bovendien laag, zo schrijven de onderzoekers. Zij concluderen verder dat in de sierteeltsector ook (veel) geld wordt verdiend met andere ondermijnende criminaliteit. Er is sprake van systematische fraude, witwassen, oplichting, arbeidsuitbuiting en het smokkelen van onder meer wapens, sigaretten en vuurwerk. Volgens bronnen die de onderzoekers hebben gesproken zijn er criminele netwerken en malafide bedrijven die zich met meerdere vormen van criminaliteit bezighouden.

Steeds meer inzicht in ondermijnende criminaliteit
Eerder bleek al in 2014 uit een grootschalig justitieel onderzoek binnen de sierteelt in Aalsmeer, dat deze sector als economische mainport gevoelig is voor grootschalige criminele activiteit. In 2016 is met het onderzoek ‘Van veld tot vaas’ een eerste start gemaakt met het in beeld brengen van de ondermijnende criminaliteit in binnen de sierteeltsector. De uitkomst hiervan vormde een belangrijke aanleiding om een programma op te starten voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit en het weerbaar maken van de sierteeltsector. “Ik onderstreep het belang van beter inzicht in ondermijnende activiteiten binnen deze belangrijke groene en vitale sector. Acties kunnen dan gericht worden ingezet om ondermijnende criminaliteit te weren”, aldus burgemeester Gido Oude Kotte van de gemeente Aalsmeer. 

Gemeenten uit de regio, opsporingsdiensten en Royal FloraHolland werken al enige tijd samen in het programma ‘Weerbare Sierteeltsector’ en nemen maatregelen tegen de verschillende vormen van ondermijning, volgens de aangesloten partijen is ook veel meer aandacht en ondersteuning vanuit de landelijke overheid nodig. 

Aan de slag met de inzichten uit het onderzoek
Het afgelopen half jaar zijn vanuit het programma Weerbare Sierteeltsector al de nodige maatregelen genomen. Zo is er vanuit de opsporingsdiensten meer toezicht op het veilingterrein. Ook Royal FloraHolland nam, in samenspraak met de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB) de nodige maatregelen: “Binnen onze sierteeltsector is geen plaats voor criminaliteit. We hebben daarom al meerdere dingen gedaan om de interne veiligheid en de beveiliging te verbeteren, zoals het aanscherpen van de klantscreening, data security, vestigingsbeleid en het aanscherpen van het inkoopbeleid tegen arbeidsuitbuiting. Ook hebben we een nieuw betalingssysteem gelanceerd om witwassen tegen te gaan en hebben we maatregelen genomen voor het betreden van het veilingterrein.” laat Steven van Schilfgaarde van Royal FloraHolland weten. 

Burgemeester Pieter Heiliegers van de gemeente Uithoorn: “Naast de Royal FloraHolland locatie concentreert de logistiek en transport in deze sector zich ook verder in onze gemeente en onze buurgemeenten. Wij nemen daarom actief deel voor een zo integraal mogelijke aanpak van de ondermijnende criminaliteit. Dat is belangrijk omdat ondermijning de maatschappij verzwakt en uiteindelijk zelfs kan ontregelen.”

De gemeenten Aalsmeer en Uithoorn vertalen in samenwerking met de landelijke partners, de aanbevelingen uit het rapport naar de lokale situatie om ondermijnende criminaliteit in de sierteelt te bestrijden en te voorkomen.

Campagne
Volgens de partijen van het programma “Weerbare Sierteeltsector” is het nodig meer bewustwording te creëren en meer informatie binnen te halen. Daarom wordt vandaag, in samenwerking met Meld Misdaad Anoniem, gestart met een campagne die ondernemers en werknemers in de sierteeltsector bewust moet maken van de problemen van ondermijnende criminaliteit.

De campagne roept op om verdachte zaken te melden. Zo’n melding kan volledig anoniem. Om ondernemers in de sierteeltsector te helpen hun eigen ondernemingen weerbaarder te maken tegen criminaliteit, worden het komende jaar ook bijeenkomsten georganiseerd waarbij het programma ‘Weerbare Sierteeltsector’ praktische handvatten biedt.

Binnen het programma ‘Weerbare Sierteeltsector’ werken overheidsinstanties en bedrijven uit de sierteeltsector samen om te komen tot repressieve en preventieve maatregelen tegen ondermijnende criminaliteit. Afgelopen jaar zijn onder andere integrale controles uitgevoerd, waarin Politie, Douane, Inspectie SZW, gemeenten, Openbaar Ministerie en de beveiliging van Royal FloraHolland samenwerken. Ook wordt doorlopend gewerkt aan het verbeteren van de informatiepositie van de aangesloten partijen. In de stuurgroep Weerbare Sierteeltsector zijn de volgende partijen vertegenwoordigd: de gemeenten Westland, Katwijk, Aalsmeer en Uithoorn, Politie (Den Haag en Amsterdam-Amstelland), Openbaar Ministerie (Den Haag en Amsterdam-Amstelland), RIEC Den Haag en RIEC Amsterdam-Amstelland, Douane, Belastingdienst en Royal FloraHolland.