Surveillance op het Internet: Gids voor Beginners

De meeste mensen zijn zich er niet van bewust wanneer zij op het internet surfen, maar toch is er een reële kans dat iemand ongemerkt meekijkt. De eigen internet service provider (ISP) kan al het internetverkeer volgen. Maar ook overheden kunnen het online gedrag van individuele gebruikers controleren. En dan zijn er nog hackers die continu azen op de meest gevoelige en persoonlijke gegevens die men online uitwisselt. Door het inschakelen van een VPN en het nemen van deze voorzorgsmaatregelen kan men ook op het internet anoniem blijven.

Providers

Een aanzienlijk deel van ons leven regelen we tegenwoordig online. Of het nu gaat om financiële transacties, het aanvragen van een toeslag of zoeken naar informatie over een bepaald onderwerp. Het spreekt natuurlijk voor zich dat dit een persoonlijke aangelegenheid is. Anderen hebben daarom in principe niets te maken met wat wij privé op het internet doen. Toch ziet de werkelijkheid er anders uit. Zo weet de eigen provider precies welke pagina’s hun klanten bezoeken en hoeveel tijd ze daarop doorbrengen. De provider kan dus al het internetverkeer lezen en opslaan. Deze informatie mag natuurlijk niet zomaar met derden worden gedeeld.

Overheden

Overheden vormen daarop een belangrijke uitzondering. Wereldwijd worden steeds meer wetten aangenomen die het een overheid mogelijk maken om gegevens op te vragen bij de providers. In eerste instantie gaat het dan om gegevens die nodig zijn voor de opsporing van strafbare feiten. De meeste burgers hebben daar weinig problemen mee, omdat zij daardoor ook beter beschermd worden tegen bijvoorbeeld terroristische dreigingen. Iedereen is er natuurlijk bij gebaat dat men terroristische plannen in een vroeg stadium in de kiem smoort.

De keerzijde is dat overheden zich steeds meer bevoegdheden toe-eigenen. Zo hoeft er in veel gevallen niet eens sprake te zijn van een verdenking. Als gevolg houden overheden ook onschuldige burgers in de gaten. De redenen daarvoor lopen ook steeds meer uiteen. Een overheid kan namelijk zelf bepalen welke handelingen strafbaar zijn. Censuur en repressie van onwelgevallige meningen liggen dan op de loer. Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International waarschuwen niet voor niets voor deze tendens.

Hackers

Hackers en andere cybercriminelen vormen de derde categorie. Met behulp van spyware kunnen zij precies volgen wat hun slachtoffer online doet. Zo kunnen zij wachtwoorden, NAW-gegevens en creditcardinformatie achterhalen. Met deze gegevens kunnen zij vervolgens makkelijk identiteitsfraude plegen.

Privacy beschermen

Er zijn een aantal manieren om ook op het internet anoniem te blijven. Door het treffen van deze voorzorgsmaatregelen kan men de online privacy zo goed mogelijk waarborgen:

Unieke wachtwoorden
Er zijn nog steeds veel mensen die makkelijke wachtwoorden kiezen en deze hergebruiken. Als een hacker één wachtwoord weet te achterhalen, kan deze daarmee toegang krijgen tot alle accounts met dit wachtwoord. Het is dan ook van groot belang om steeds een uniek wachtwoord te kiezen, dat onmogelijk te raden is door derden.

Tweefactorauthenticatie
Verschillende websites bieden tweefactorauthenticatie aan. Naast een wachtwoord is een tweede manier van identificatie vereist om toegang te krijgen tot het account. Dit kan een code per sms zijn of via een app. Er bestaan ook losse apparaten, zoals een USB-stick of een e.dentifier, die een extra code genereren.

Software-updates
Elke update bevat belangrijke beveiligingsaanpassingen. Voer de update uit zodra deze beschikbaar is. Dit geldt voor zowel software als antivirusprogramma’s.

VPN
Een VPN of Virtueel Privénetwerk voegt een extra beschermingslaag toe aan het verkeer tussen het eigen apparaat en de ISP. Via een versleutelde tunnel komen de gegevens bij de VPN-server terecht. De VPN-server zorgt vervolgens voor encryptie van de gegevens. Daarna stuurt zij de gecodeerde gegevens door naar de ISP of de openbare server. Het resultaat is dat hackers en andere derden de gegevens niet meer kunnen lezen. Bovendien schermt de VPN-server het persoonlijke IP-adres af. De oorspronkelijke verzender blijft daardoor anoniem.

Toezicht
Laat nooit een laptop, computer of telefoon onbeheerd achter. Het kost een hacker een paar luttele seconden om spyware te installeren.

Links en bijlagen
Er zijn veel phishingmails in omloop. Vaak bevatten deze mails een link of een bijlage. Door het aanklikken van de link of het openen van de bijlage, kan men mogelijk malware installeren.

End-to-end encryptie
End-to-end encryptie zorgt ervoor dat derden geen conversaties en chatberichten kunnen lezen. De inhoud is dan alleen zichtbaar voor de zender en de ontvanger. Whatsapp maakt automatisch gebruik van deze vorm van encryptie. Het is te herkennen aan een slotje bovenaan de conversatie.