Investeren in het remmen van de bodemdaling

Dit najaar start het project Veenweide Infiltratiesysteem Groot Wilnis-Vinkeveen e.o., dat voorziet in de aanleg van infiltratiedrains in agrarische percelen om de bodemdaling te remmen.  Het gaat hier om een uniek project met 75 deelnemers en met een potentiële omvang van ruim 1300 ha. Met infiltratiebuizen wordt de grondwaterstand midden in de graslandpercelen in droge perioden verhoogd, waardoor de veenoxidatie, en daarmee de bodemdaling, in die percelen wordt beperkt.

De provincie Utrecht, Waterschap Amstel, Gooi en Vecht en Gebiedscoöperatie Groot Wilnis-Vinkeveen willen zich gezamenlijk inzetten om de bodemdaling en de uitstoot van daarbij vrijkomende broeikasgassen, zoals CO2, af te remmen. Daartoe tekenen de drie partijen een intentieverklaring om de krachten te bundelen en samen aan de slag te gaan in de polders Groot Wilnis-Vinkeveen, Oukoop en Portengen (Groot- en Klein Oud Aa). Deze polders liggen in de gemeenten De Ronde Venen en Stichtse Vecht.

In de polder Groot Wilnis-Vinkeveen werken agrariërs al sinds 2007 samen met provincie Utrecht en Waterschap Amstel, Gooi en Vecht om dit unieke veenweidegebied te behouden en te versterken. Het remmen van de bodemdaling en reductie van CO2 uitstoot is één van de thema’s om de toekomst van het gebied te waarborgen. 

Investering provincie
Provincie Utrecht investeert met dit project 4,6 miljoen euro in het remmen van  bodemdaling en vermindering van broeikasgassen als CO2-uitstoot. Hanke Bruins Slot, gedeputeerde van de provincie Utrecht: “Het is van belang om te werken aan toekomstperspectief voor het veenweidegebied en mogelijkheden te bieden aan agrarische ondernemers. Goed dat we hier samen met de gebiedscoöperatie en waterschappen mee aan de slag gaan. We kunnen zo samen een belangrijke stap zetten om bodemdaling in het gebied te remmen en CO2-uitstoot te verminderen.” 

De aanleg is vrijwillig. Alle deelnemende agrariërs betalen een vaste eigen bijdrage per hectare, aanvullend op de subsidie die  provincie Utrecht beschikbaar stelt.

Met de aanleg van veenweide infiltratiedrains voldoet het gebied aan de Nota Peilbeheer 2019 van waterschap Amstel, Gooi en Vecht,  als in minstens 2/3 van een peilvak maatregelen worden getroffen die de bodemdaling verminderen. Peilaanpassingen in een nieuw peilbesluit volgen dan 100% de resterende bodemdaling.

Rol waterschap
Het waterschap zorgt voor metingen aan de grondwaterstand om het effect van de maatregelen te monitoren. De grondwaterstand is een maat voor het effect van de maatregel op oxidatie van het veen en daarmee bodemdaling.  Voor percelen die niet geschikt zijn voor de aanleg van infiltratiedrains wordt in nauw overleg met het waterschap bekeken of andere maatregelen daar effectief kunnen zijn. Die maatregelen worden in de vorm van pilots als klei in veen, mol-infiltratie en verhogen zomerpeil uitgerold.

Arjan van Rijn, dagelijks bestuurder Waterschap Amstel, Gooi en Vecht: “De omvang van dit project is uniek. De bodemdaling in het gebied is fors; ongelijke bodemdaling zorgt voor toenemende verschillen. Het waterschap wil de bodemdaling verminderen om te voorkomen dat de kosten voor het waterbeheer in de toekomst enorm stijgen door de bodemdaling en de klimaatverandering. Daarom staat in de Nota Peilbeheer dat we vanaf 2030 de bodemdaling nog maar voor 75% volgen met peilaanpassingen. Maar als er gebiedsplannen komen waar voldoende en effectieve maatregelen tegen bodemdaling worden getroffen blijven we de resterende bodemdaling voor 100% volgen. De coöperatie Groot Wilnis Vinkeveen komt binnen het beheergebied van het Waterschap als eerste met zo’n gebiedsplan. Ik ben erg blij met de goede samenwerking. Zo zorgen we samen voor toekomstbestendig waterbeheer en perspectief voor de polder.”

Gebiedscoöperatie Groot Wilnis-Vinkeveen is uitvoerder van dit project en zal zich inspannen voor draagvlak onder de individuele agrariërs voor de aanleg van het veenweide infiltratiesysteem en eventueel andere klimaatslimme maatregelen. Voor de Gebiedscoöperatie is een langdurig toekomstperspectief voor de duurzame melkveehouderij in deze polders het belangrijkste argument. 

“Het gaat hier om een uniek project ’Voor boeren door boeren’: bij dit project staan de boeren zelf aan het roer. De boeren investeren hiermee ook in de toekomst van het gebied,” aldus Egbert de Graaff, voorzitter van Gebiedscoöperatie Groot Wilnis-Vinkeveen. “Het laat zien dat de agrariërs uit het gebied werken aan een duurzame toekomst. Vele hebben al stappen gezet voor meer biodiversiteit, hebben zonnepanelen op de daken en zijn natuur-inclusief. Dit project is een mooie vervolgstap om het karakteristieke veenweidegebied te behouden voor volgende generaties.”