Mogelijk tientallen examenkandidaten economie Alkwin Kollege slechter cijfer door fout school

Door een fout van de school moeten tientallen havo-5 leerlingen van het Alkwin Kollege in Uithoorn het examen economie mogelijk overdoen. Een van de examenvragen leek wel heel sterk op die uit een proefexamen en is nu geschrapt. Gevolg: 2,3 punten minder voor het vak economie. Kinderen en ouders voelen zich ernstig gedupeerd.

 Tekst: AD.nl

De leerlingen kunnen er niets aan doen en hebben bovendien amper voordeel ervaren, maar ze draaien er wel volledig voor op, zegt een boze vader uit De Ronde Venen namens alle betrokken ouders in een brief aan de inspecteur-generaal van het onderwijs.

Wat het schrappen van 2,3 punten betekent, is nog niet helemaal duidelijk. Wie er op rekende geslaagd te zijn, kan nu alsnog in de gevarenzone komen. En wie al onzeker was over het havo-examen, ziet nu misschien helemaal weinig kans meer op een goede afloop. En wie dacht al op vakantie te kunnen, komt bedrogen uit.

Komende woensdag, als landelijk de uitslagen van de examens worden bekendgemaakt, weten de leerlingen waar ze aan toe zijn. Als leerlingen een onvoldoende krijgen en daardoor niet slagen, kunnen ze op 26 juni opnieuw examen doen. En dat betekent weer leren en nog eens twee maanden wachten op de examenuitslag en misschien ook nog een herexamen.

CITO

De betrokken leerlingen en hun ouders hoorden van de fout bij het examen op een door het Alkwin Kollege belegde informatiebijeenkomst. Wat er fout ging? Het Cito heeft in 2021 een try-out gedaan om de kwaliteit en moeilijkheidsgraad van nieuwe examenvragen te evalueren met een selecte groep leerlingen. De vragen hadden daarna vernietigd moeten worden, maar dat is niet gebeurd.

,,De kinderen’’, zeggen de ouders, ,,hebben zo’n vijf weken geleden de vraag langs zien komen in een proeftoets. En hadden zo onbedoeld voorkennis, zo is de constatering door de onderwijsinspectie. Maar ik denk niet dat er veel kinderen zijn die zich die vraag nog herinneren.’’
De school bestrijdt dat. Rector Nelleke Pedroli: ,,Alle leerlingen kenden de examenvraag, want het verhaalgedeelte was hetzelfde als die van de test en ook de berekeningen in de vraag kwamen grotendeels overeen. De vraag is na afloop uitvoerig besproken. Ze hebben er dus voordeel van gehad.’’

Zelfverzekerd

Het was ook nog eens de eerste vraag op het examen. ,,Dus ze konden zich zelfverzekerd voelen en ze waren snel klaar met vraag 1. Ze hadden daarmee ook genoeg tijd voor de rest van de vragen. En dat is niet eerlijk ten opzichte van leerlingen in de rest van het land.’’

De school moest het wel aan de Onderwijsinspectie doorgeven, vindt Pedroli. ,,Dat houd je niet stil, het komt altijd een keer uit. Stel dat de Onderwijsinspectie het in oktober hoort en dan het examen alsnog ongeldig verklaart. Leerlingen zijn dan aan hun vervolgopleiding begonnen op basis van een dan niet geldig diploma. Hoe erg is dat?’’

Pedroli: ,,De school heeft ook de naam betrouwbaar te zijn hoog te houden. Dat we eerlijk omgaan met de examens is iets waar het Cito (de instantie die de examenvragen maakt, red.) en de onderwijsinspectie terecht op mogen rekenen.’’

Nieuwe vraag

Een nieuw examen maken is volgens de ouder uit De Ronde Venen onnodig. ,,Er waren ook andere oplossingen denkbaar: ze hadden de vraag kunnen schrappen en de overige punten herberekenen, zodat een 10 nog steeds een mogelijk cijfer zou kunnen zijn. Of de leerlingen voor 14 juni (de dag van de examenuitslagen, red.) nog een nieuwe vraag kunnen laten maken die in de plaats komt van deze vraag.’’ Nog beter was geweest om de fout de kinderen cadeau te doen. ,,In coronatijd is er voor gekozen helemaal geen examen te maken en kregen kinderen hun diploma ook gewoon cadeau.’’

Van de fout, zegt hij, hadden de kinderen in elk geval niet de dupe mogen worden. ,,In wetten wordt vaak gesproken over ‘redelijkheid en billijkheid’. Daar had in dit geval ook voor gekozen kunnen worden. Het heeft nu grote consequenties. Kinderen dachten na het examen klaar te zijn met school en ouders hebben al vakanties geboekt.’’

Maar volgens de rector is het nieuwe examen behoorlijk coulant van de Inspectie. ,,Die had het examen economie ook voor iedereen ongeldig kunnen verklaren.’’ Het Alkwin Kollege noemt de gebeurtenis met het examen heel vervelend. ,,Het spijt ons enorm’’, zegt rector Nelleke Pedroli. ,,Het is heel zuur voor onze leerlingen.’’ De leerlingen die behoefte hebben aan examentraining in aanloop naar het nieuwe examen krijgen dit op kosten van het Alkwin Kollege.

Gelijk speelveld

De Onderwijsinspectie had geen andere oplossing dan die nu voorligt, zegt woordvoerder Daan Jansen. ,,Uiteraard is het zeer vervelend voor de leerlingen die geen blaam treft. De Inspectie houdt toezicht op een zorgvuldige afname van de examens. Dat betekent onder andere dat alle leerlingen in Nederland een gelijk speelveld hebben. Natuurlijk hebben we oog voor de situatie van deze leerlingen en daarom is ervoor gekozen dat de leerlingen die dat willen, het examen opnieuw mogen doen.’’
Het examen cadeau doen, zoals tijdens corona, is niet aan de orde. ,,Dat is geen bevoegdheid van de Inspectie, maar is toentertijd door de minister van Onderwijs besloten.’’ Ook alleen met één nieuwe vraag het examen aan te vullen is geen optie. ,,Volgens mij liggen er geen losse vragen op de plank, alleen complete examens.’