Dossier Schiphol ligt zeker niet stil

Door de coronacrisis vliegen er op dit moment minder vliegtuigen. En dat merken we in Uithoorn. Toch ligt het ‘dossier Schiphol’ zeker niet stil. Tijd om een update te geven voor een aantal onderwerpen uit dit dossier. Wethouder Bouma: ‘Ook nu we merken hoe fijn minder overlast is, blijven we ons als gemeente samen met bewonersvertegenwoordigers hard maken voor minder hinder voor onze inwoners. Dat klinkt eenvoudig, maar dat is het zeker niet. Er is namelijk niet één wet of maatregel waarin alles in een keer geregeld wordt. Dit betekent dat we bijna iedere week ons standpunt kenbaar maken via de daarvoor bestemde overleggen, maar bijvoorbeeld ook in de Tweede Kamer. Daar zijn we als Uithoorn heel fanatiek in. Wij zijn ook een van de weinige gemeenten met een raadswerkgroep voor dit onderwerp. Deze werkgroep volgt, namens de hele gemeenteraad, het dossier nauwgezet en geeft samen met mij als wethouder sturing aan ons beleid.’ Maar ook andere gemeenten onder de rook van Schiphol laten regelmatig van zich horen. Bouma: ‘Omdat Nederland dichtbevolkt is, is het ook lastig om voor alle inwoners voor minder hinder te zorgen. Als het bij ons beter wordt, is de kans groot dat inwoners op een andere plek meer hinder gaan ervaren. Dat maakt het vraagstuk ook zo lastig.’ 

Minder hinder

Dat de inwoners van Uithoorn flinke overlast van Schiphol ervaren, dat weten we al langer. Het gaat dan zeker niet alleen om geluid, maar ook om ultrafijnstof. Ons beeld wordt ook steeds meer onderbouwd met onderzoeken. Bouma: ‘Zo is er laatst weer een onderzoek van de GGD Kennemerland verschenen. Eén van de afbeeldingen uit dit onderzoek laat het duidelijk zien: Uithoorn en Aalsmeer zijn donkerblauw gekleurd. Een teken dat we onevenredig veel overlast ervaren. Niet voor niets maken we ons ook hard voor minder hinder voor onze inwoners.’ Daarbij zijn de afspraken uit het zogenaamde Aldersakkoord uit 2008 voor de gemeente het ijkpunt. Kern van deze afspraken is dat Schiphol tot 500.000 vluchten mag groeien als dat samengaat met beperking van de hinder en het vergroten van de kwaliteit van de leefomgeving. Ook het onderscheid tussen primaire en secundaire banen hoort bij dit pakket aan afspraken. Bouma: ‘Dat laatste is ook belangrijk voor Uithoorn. Wij liggen onder de Aalsmeerbaan, een secundaire baan. Dit betekent dat vliegtuigen in principe andere banen moeten gebruiken om de meest dichtbevolkte gebieden te ontzien. Alleen als deze vol zijn of niet gebruikt kunnen worden, komt onder andere de Aalsmeerbaan in beeld. De afgelopen jaren werd de Aalsmeerbaan echter ingezet alsof het een primaire baan is. Een onacceptabele ontwikkeling, die we moeten keren.’ 

Wettelijk geregeld

Daarom zijn we ook voor vaststelling van het Luchtvaartbesluit 1 (LVB-1), dat op dit moment ter inzage ligt. Dit betekent dat we als gemeente in een zienswijze onze visie op dit voorgenomen besluit gaan geven. Bouma: ‘Al jaren strijden we voor een wettelijke verankering van het onderscheid tussen primaire en secundaire banen. Met de vaststelling van de LVB-1 is dat eindelijk het geval.’ Toch is ook het LVB-1 niet onomstreden. ‘Als het besluit wordt vastgesteld, wordt de Omgevingsraad Schiphol ook wettelijk verankerd. De laatste tijd hebben we juist over deze adviesraad van overheden en bewoners veel gesproken. Vooral omdat de Omgevingsraad met één advies aan de minister moet komen. En dat is bijna onmogelijk. Want een verbetering voor één gemeente, betekent bijna altijd een verslechtering voor een andere gemeente. Zie daar als gemeenten en bewoners onderling maar eens samen uit te komen.’ Daarom pleit Pieter van Geel in zijn evaluatie van de Omgevingsraad ook voor een ander model. ‘In dit model hoeven partijen samen niet meer één unaniem standpunt naar voren te brengen, maar is het aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om een besluit te nemen op basis van de standpunten van verschillende partijen. Iets wat wij van harte onderschrijven en waar wij ons dan ook hard voor maken. Met als kanttekening: ook de vertegenwoordiging van onze inwoners moet goed geregeld zijn. Dit punt zal dan ook zeker in onze zienswijze over het LVB-1 staan.’ 

Wat is het netto-effect?

Een ander belangrijk onderwerp dat nu speelt is de herziening van het luchtruim. Hierbij wordt de indeling van het luchtruim opnieuw bekeken. Bouma: ‘Ook voor dit onderwerp hebben we een zienswijze geschreven, waarin we de overlast voor onze inwoners naar voren brengen. Genoeg is genoeg, zo staat er in de eerste alinea van onze zienswijze. Een belangrijk ander punt is dat onduidelijk blijft wat de herindeling van het luchtruim voor de grond betekent. En daar draait het voor ons om. Bovendien is ons niet duidelijk wat de verschillende maatregelen die worden uitgewerkt samen betekenen. Oftewel: wat is nou eigenlijk het netto-effect voor ons? Als de ene maatregel voor minder hinder zorgt en de andere voor meer, dan schieten we daar per saldo niet mee op. Toch biedt de luchtruimherziening ook kansen: een nieuwe indeling kan de impact van vliegen op de omgeving verminderen. En dat is positief.’ 

Nachtvluchten niet overdag op de Aalsmeerbaan

Dat netto-effect voor onze inwoners is bij alles wat speelt de kern van onze reactie, zo ook bij het Minder-hinder-pakket en het initiatiefvoorstel van GroenLinks voor het afschaffen van nachtvluchten. ‘Wij zijn niet tegen dit initiatiefvoorstel. Nachtvluchten zorgen voor veel overlast en hebben ook een negatief effect op de nachtrust van mensen. En daarmee op hun gezondheid. Waar we wel tegen zijn, is dat nachtvluchten naar de dag worden verplaatst en op de Aalsmeerbaan terecht komen. Want als dat gebeurt, wordt Uithoorn nog zwaarder belast dan nu al het geval is. ’s Nachts wordt er namelijk niet op de Aalsmeerbaan gevlogen en overdag al te veel. En ik zeg het nog maar een keer: meer gebruik van de Aalsmeerbaan is onacceptabel.’ Dit kritische geluid zal dan ook zeker te horen zijn in onze reactie op het initiatiefvoorstel.