Hitte vormt risico voor gezondheid

Het KNMI verwacht voor de komende periode extreem warm weer. Langdurige hitte kan een serieuze bedreiging vormen voor de volksgezondheid. Vooral ouderen met een zwakke gezondheid en mensen met bepaalde aandoeningen kunnen veel last hebben van de hitte en zelfs aan de gevolgen van uitdroging overlijden. Zo heeft de hittegolf in 2003 geleid tot het vervroegd overlijden van 1.000 tot 1.500 personen. Daarom informeert de GGD alle inwoners vroegtijdig over de gezondheidsrisico’s en wat ze ertegen kunt doen.

Hetere zomers
Het wereldklimaat is langzamerhand aan het veranderen. Ook in Nederland bestaat er een steeds grotere kans op een lange periode van extreme warmte of een hittegolf. In Nederland is officieel sprake van een hittegolf als de maximumtemperatuur in De Bilt gedurende tenminste vijf dagen elke dag 25 graden of hoger is, waarvan drie dagen minstens 30 graden is bereikt (tropische dagen). Een hittegolf komt statistisch in ons land ongeveer eens in de drie jaar voor, maar klimaatonderzoekers verwachten dat het aantal hittegolven in de 21 eeuw groter wordt door de opwarming van de aarde.

Risicogroepen
Het is een grote groep mensen voor wie hitte een belangrijk risico vormt. Het gaat vooral om baby’s en peuters, ouderen, verpleeghuis- en psychogeriatrische patiënten, dak- en thuislozen, bedlegerige en mensen met hart-, vaat- en longaandoeningen of suikerziekte. Maar ook ‘gezonde’ mensen kunnen in een situatie verkeren, waardoor de hitte een serieuze bedreiging vormt. Denk bijvoorbeeld aan zware arbeid of een intensieve sport of ongewild in een langdurige file terecht komt zonder water.

Gezondheidsrisico’s
De meeste klachten als vermoeidheidsklachten en benauwdheid ontstaan vanaf een omgevingstemperatuur van 27º Celsius. Dat komt omdat tijdens hoge temperaturen het lichaam zich voornamelijk koelt door verdamping van transpiratievocht. Mochten mensen gedurende langere tijd (dagen) in hoge temperaturen zitten, dan kan de temperatuurregeling van het lichaam tekortschieten. Het lichaam kan dan het overschot aan lichaamswarmte niet voldoende afvoeren door middel van (o.a.) transpiratie. Het lichaam raakt oververhit en er ontstaat vocht- en zoutverlies, wat kan leiden tot uitdroging van het lichaam. De eerste tekenen van uitdroging kan je herkennen aan een heftige dorst, een gevoel van uitputting, prikkelbaarheid van spieren (spiertrekkingen/spierkrampen), duizeligheid, misselijkheid (soms braken) en een snelle polsslag. In het uiterste geval kan je een warmteberoerte krijgen. Er is dan sprake van een plotselinge bewusteloosheid (die soms voorafgaat aan vreemd (agressief) gedrag of met schokken van het lichaam), sterk oplopende lichaamstemperatuur (tot circa 45 graden), een warme, rode en droge huid en geen zichtbare transpiratie op de huid. Daarnaast zijn er nog meer vormen van warmte gerelateerde gezondheidsklachten: warmtestuwing en warmtestress. Deze informatie en maatregelen wat omstanders kunnen doen als iemand een hitteberoerte krijgt staat op de website www.ggdmn.nl.

Adviezen tijdens hitte
Tip 1: Drink minstens 1,5 tot 2 liter water extra per dag (uiteraard afhankelijk van het lichaamsgewicht en activiteiten). Als de urineproductie minder is dan normaal of als de urine donkerder kleurt (geconcentreerder) dan moet er meer gedronken worden.
Tip 2: Vul eventueel zoutverlies aan door het eten of drinken van soep, bouillon, vruchtensappen of andere zouthoudende etenswaren. Vermijd alcoholische, cafeïne of suikerhoudende dranken.
Tip 3: Smeer de onbedekte huid goed in (factor 15 of hoger). Draag in de volle zon zo mogelijk een zonnehoed of zonneklep. Het risico op huidverbranding door de zon hangt af van de hoeveelheid UV in het zonlicht (zie KNMI definities: Zonkracht). Het KNMI zal informatie verstrekken over de dagelijkse Zonkracht.
Tip 4: Zoek de schaduw op, vooral tussen 12.00 en 15.00 uur (de warmste periode van de dag).
Tip 5: Houd baby’s in de schaduw en laat nooit een kind in een afgesloten auto achter, ook niet voor een korte periode.
Tip 6: Verzorg wondjes extra goed om ontsteking te voorkomen.
Tip 7: Zorg voor goede koeling van etenswaren. Bak het vlees tijdens de barbecue goed door.
Tip 8: Zorg voor voldoende ventilatie. Maak in de woning gebruik van “dwarsventilatie” (het openen van ramen/deuren in tegenover elkaar liggende gevels).
Tip 9: Wees matig met alcohol en cafeïnehoudende dranken. Doordat alcohol op de hypofyse werkt bevordert dit de urineproductie en verliest het lichaam veel vocht. Cafeïne heeft een temperatuur verhogend effect op het lichaam.
Tip 10: Vermijd overmatige inspanningen, zoals hardlopen in de zon of sportevenementen.
Tip 11: Neem buitenshuis een fles water mee.
Tip 12: Draag luchtige kleding (liefst van natuurlijke producten: katoen, viscose, linnen. Dit in verband met een betere absorptie van transpiratievocht).
Tip 13: Ga met gezondheidsklachten (zoals langdurige diarree, braken en koorts) naar de huisarts.