Zo gezond zijn kinderen in de regio Amstelland en Diemen

De GGD Amsterdam heeft over het schooljaar 2011-2012 een gezondheidsmonitor uitgevoerd onder ouders van ruim 3.100 basisschool kinderen van 5 of 10 jaar uit Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Ouder-Amstel en Uithoorn. Het rapport is in februari 2014 vastgesteld. Uit het rapport komt naar voren dat het goed gaat met het merendeel van de kinderen in de regio Amstelland en Diemen. Volgens de ouders eet de overgrote meerderheid van alle kinderen dagelijks groente en fruit en wordt door vrijwel alle kinderen dagelijks ontbeten. Ruim driekwart van de kinderen is lid van een sportvereniging. Ook hebben vrijwel alle kinderen een goede mondhygiëne. Maar er zijn ook gebieden waarop het beter kan: één op de acht kinderen heeft overgewicht/obesitas en één op de acht heeft sociaal-emotionele problemen. Bijna de helft van de kinderen drinkt te veel gezoete dranken.

Wat verder opvalt is dat de overwegend positieve resultaten niet opgaan voor alle groepen jeugdigen. Kinderen die opgroeien in een gezin met een lage sociaal-economische status, kinderen van niet-Nederlandse ouders en kinderen die niet bij beide ouders wonen staan er vaak minder goed voor dan hun leeftijdsgenoten.

Hieronder een korte samenvatting van de cijfers, bevindingen en aanbevelingen

Resultaten in cijfers
Van de kinderen heeft 39% minstens één gezondheidsklacht of -probleem
De top drie gezondheidsklachten bij 5-jarigen zijn volgens de ouders problemen met de luchtwegen (9%), huidproblemen (9%) en problemen met het gehoor of de oren (8%). Bij 10-jarigen zijn dat huidproblemen (9%), problemen met het zien of de ogen (7%) en problemen met de luchtwegen (7%). Jongens hebben vaker gezondheidsklachten dan meisjes (41% versus 37%). Van de kinderen heeft 92% een goede mondhygiëne (2 keer per dag tanden (laten) poetsen met tandpasta en jaarlijks de tandarts bezoeken).

Overgewicht/obesitas komt vaker voor bij 10-jarigen en bij meisjes
Van de 10 jarigen heeft 15% overgewicht/obesitas, van de 5-jarigen 10%. Meisjes en jongens verschillen ook; van de meisjes heeft 15% overgewicht/obesitas, van de jongens 10%. Ruim driekwart (78%) van de kinderen is lid van een sportvereniging. Volgens de ouders beweegt ruim de helft (52%) van de basisschoolkinderen per dag minimaal één uur en is daarmee voldoende lichamelijk actief.

De meeste kinderen ontbijten, eten dagelijks fruit en groente; bijna de helft drinkt te veel gezoete dranken
Volgens bijna alle ouders (98%) ontbijt hun kind dagelijks. Van de kinderen eet 97% volgens de ouders maximaal drie tussendoortjes per dag. De meerderheid van de kinderen eet volgens de ouders elke dag fruit (87%) en groente (88%). Bijna de helft van de kinderen (45%) drinkt volgens de ouders te veel (meer dan 2) gezoete dranken per dag. 10-jarigen hebben minder gunstige voedingsgewoonten (meer gezoete dranken en minder fruit) dan 5-jarigen.

Eén op de acht kinderen (13%) heeft sociaal-emotionele problemen.
10-jarigen hebben vaker dan 5-jarigen sociaal-emotionele problemen (totaalscore: 15% versus 10%). Kinderen waarbij de ouders hebben aangegeven dat er zorgen/spanningen in het gezin zijn, hebben drie keer vaker sociaal-emotionele problemen dan kinderen zonder zorgen/spanningen in het gezin (32% versus 9%). Ook kinderen van ouders met een lichamelijk en/of psychisch probleem hebben bijna twee keer zo vaak sociaal-emotionele problemen als kinderen van gezonde ouders (22% versus 12%).

Risicogroepen
Kinderen van niet-Nederlandse afkomst, kinderen die opgroeien in een gezin met een lage sociaal-economische status (SES) en kinderen die niet bij beide ouders wonen hebben in het algemeen een slechtere gezondheid en een minder gezonde leefstijl. Deze kinderen behoren tot de risicogroepen.

Aanbevelingen
Preventie loont, juist bij kinderen! Aan een gezonde jeugd kan binnen meerdere beleidsterreinen aandacht worden besteed, zoals jeugd, onderwijs en sport. In de factsheet worden adviezen gegeven aan de gemeenten, scholen en hun partners uit de zorg en welzijnssector.
1. Zet in op het vergroten van sportdeelname, het drinken van water en het verbeteren van voedingsgewoonten
2. Aandacht voor sociaal-emotionele problemen is belangrijk
3. Geef extra aandacht aan risicogroepen

Resultaten beschreven in een factsheet
De GGD Amsterdam onderzoekt de gezondheid van de jeugd en de factoren die met de gezondheid samenhangen, zoals leefstijl en leefomgeving. Dit noemen we de Jeugdgezondheidsmonitor. De Jeugdgezondheidsmonitor voor kinderen in het basisonderwijs wordt jaarlijks uitgevoerd met behulp van een vragenlijst aan de ouders. De ouders ontvangen deze vragenlijst voorafgaand aan het preventief gezondheidsonderzoek (PGO) door Jeugdgezondheidszorg op 5- en 10-jarige leeftijd van het kind. In het schooljaar 2011/2012 zijn van de ouders van 3.163 basisschoolkinderen uit de regio Amstelland en Diemen de gezondheidsvragenlijsten over hun kind gebruikt voor de monitor en de factsheet. Tijdens het PGO worden ook de lengte en het gewicht van het kind gemeten. Het is de eerste keer dat GGD Amsterdam een factsheet over de gezondheid van de basisschoolleerlingen in de regio Amstelland uitbrengt. Hoe staat het met de lichamelijk en sociaal-emotionele gezondheid van kinderen in de regio? Zijn er verschillen tussen jongens en meisjes? Tussen kinderen van Nederlandse en niet-Nederlandse komaf, of tussen kinderen die wel of niet bij beide ouders wonen? Zijn er verschillen tussen de gemeenten in de regio? In de factsheet vindt u antwoorden op deze vragen en worden adviezen gegeven voor lokaal beleid. De factsheet is te downloaden via www.ggd.amsterdam.nl/menu-ii/beleid-onderzoek-0/gezondheidsmonitors/amstelland/