Plattelandsontwikkeling krijgt nieuwe impuls

Om de economische ontwikkeling en de werkgelegenheid op het platteland in Europa te stimuleren en te versterken is de Europese Unie een aantal jaren geleden begonnen met het opzetten van een speciaal programma met de naam LEADER. Vanaf 2002 is ook in het landelijk gebied van Utrecht-West op dit initiatief ingehaakt. De programma’s worden steeds voor zeven jaar vastgesteld. Dit jaar wordt een begin gemaakt met het derde LEADER programma. Deze programma’s kenmerken zich door een aanpak van onderop. Dat wil zeggen dat mensen die in het gebied wonen of werken, zelf met initiatieven en ideeën kunnen komen. Dick Boogaard, vicevoorzitter van Gebiedscommissie Utrecht-West en Marieke Leentvaar van het programmabureau Utrecht-West maken deel uit van een groep van zes kwartiermakers. Zij zijn op zoek naar mensen die in een plaatselijke groep samen willen werken aan het ontwikkelen van nieuwe initiatieven.

Door PIET van BUUL
In het gebied De Utrechtse Waarden (ten zuiden van Woerden) en De Venen is men al vanaf 2002 actief. “We richten ons nu ook op Stichtse Vecht en stad en stadsranden van Utrecht ,” zeggen Dick en Marieke. “We hopen in beide gebieden voldoende mensen te vinden die met elkaar een Plaatselijke Groep willen vormen. Het mooie van dit project is dat het nu eens niet gaat om initiatieven vanuit een ambtelijke organisatie. Mensen, die zich betrokken voelen bij dit gebied zetten met elkaar een netwerk op waar initiatieven worden ontwikkeld en worden uitgevoerd. De mensen die wij zoeken wonen of werken in dit gebied en zijn bereid om mee te denken en mee te werken aan de verbetering van het ondernemersklimaat en de leefomstandigheden in dit mooie landelijke gebied. Dat kunnen dus agrariërs zijn die bepaalde ideeën hebben over hoe hun sector een extra steuntje in de rug kan krijgen. Maar het kunnen ook ondernemers zijn of gewoon particulieren met hart voor dit gebied. In onze missie hebben we omschreven dat we ruimte willen geven aan vernieuwers en pioniers.” Dick legt uit dat er in de afgelopen jaren al leuke resultaten geboekt. Hij noemt als voorbeeld de Hooiberghutten, waarmee een aantal boeren de recreatie in het gebied bevorderen. Maar ook de dagbesteding bij zorgboerderijen is een onderwerp of de opknapbeurt van het dorpshuis in De Hoef, dat met steun vanuit LEADER is gerealiseerd. LEADER is de afkorting van de Franse naam: Liaison Entre De l’Economie Rurale.

Creatief samenwerken aan kringlopen.
Als motto voor LEADER3 is gekozen voor ‘Aan Tafel’. Marieke: “Het gaat vooral om het behoud van de kwaliteit van de werkgelegenheid op het platteland. We richten ons de komende periode op vernieuwende initiatieven rond het sociaal en groen ondernemerschap met aandacht voor kringlopen tussen stad en platteland. We zien daarbij drie thema’s die afzonderlijk kunnen worden aangepakt of in combinatie met elkaar. Bij het thema ‘voedsel van dichtbij’ gaat het bijvoorbeeld over het ontwikkelen van nieuwe producten, ketens tussen stad en land ontwikkelen of over het inrichten van kleinschalige moestuinen. Bij de ‘gastvrije groene omgeving’ kun je denken aan zaken als recreatie en toegankelijkheid. Het thema ‘vakmanschap en techniek’ tenslotte richt zich op in stand houden en overdracht van kennis over specifiek vakmanschap dat op het platteland nog voorkomt en behouden zou moeten blijven. Oude beroepen als rietdekker, mandenmaker of smid en ook in de nieuwe technische bedrijven. En ook de kringloop en hergebruik van producten is een belangrijk onderwerp. Centraal staat de vraag wat we echt belangrijk vinden en hoe we daar dan mee aan de slag gaan. Wij zijn op zoek naar mensen die zich hierdoor aangesproken voelen.”

Financiering
Voor de uitvoering van plannen kan een beroep worden gedaan op financiële steun van LEADER. “Dankzij dit initiatief vanuit de Europese Gemeenschap zijn er al veel goede dingen tot stand gekomen,” zegt Dick. “Maar ik wil wel benadrukken dat wij er in onze aanpak voor gekozen hebben om niet het geld centraal te stellen. Het is niet zo dat er ergens een zak met geld staat en dat wij moeten nadenken over de vraag hoeveel we daarvan kunnen binnenslepen. Het gaat bij ons om de ontwikkeling van nieuwe ideeën en het stimuleren van de ontwikkelingen op het platteland. Dus eerst goede plannen bedenken en vervolgens kijken of we daar de benodigde financiële steun voor kunnen vinden.”

De Aanpak
De ambitie is een publiek-private samenwerking van, voor en door ondernemende doeners. Zij vormen een Plaatselijke Groep en zijn de kern van een aanjagend streeknetwerk. Groepsleden nemen deel op persoonlijke titel. Zij maken gebruik van elkaars kennis en netwerken. Ze gaan met elkaar aan tafel en nodigen daarbij ook anderen uit. Het gaat om het versterken van lokale kracht.

Mensen die belangstelling hebben om mee te doen of die meer willen weten over LEADER in Utrecht-West kunnen terecht op www.leaderweidseveenweiden.nl.