Rapportage biedt gemeente inzicht in 'probleemgezinnen'

Het college heeft een kwalitatief onderzoek laten uitvoeren naar de zorg- en hulpverlening aan kwetsbare gezinnen. Het onderzoeksrapport ‘Kwetsbare Gezinnen De Ronde Venen' laat de complexe werkelijkheid zien waar deze gezinnen in de dagelijkse praktijk mee te maken hebben. Wethouder Erika Spil: "Dit rapport maakt klip en klaar waar de ‘pijn' zit in de hulpverlening binnen onze gemeente. Dit biedt een goed uitgangspunt om samen met de hulpverleners én de gezinnen te kijken hoe we de zorg rondom kwetsbare gezinnen kunnen aanpakken."

Het Rijk legt de uitvoering van de jeugdzorg, de begeleiding uit de AWBZ en de Wet werken naar vermogen bij de gemeenten neer. De gemeente De Ronde Venen bereidt zich voor op deze nieuwe taken. Het college heeft in november 2011 Stade Advies opdracht gegeven onderzoek te doen naar kwetsbare gezinnen in de gemeente. Het onderzoeksrapport ‘Kwetsbare Gezinnen De Ronde Venen' biedt de gemeente praktische aanbevelingen die de zorg van kwetsbare huishoudens beter en goedkoper maakt.

De resultaten uit het onderzoek laten zien dat er een wereld valt te winnen met een aanpak van één gezin, één plan, één regisseur. Nu wordt er te weinig op deze wijze gewerkt. Bij de onderzochte gezinnen spelen gemiddeld elf instellingen een rol bij de hulpverlening; het aantal hulpverleners is vaak nog groter. Het gezin zit daar zeker niet op te wachten en ziet bij voorkeur minder hulpverleners. Bovendien weten de instellingen vaak niet van elkaar welke hulpverlening er al aan een specifiek gezin wordt geboden. Ook moet meer belang toegekend worden aan oplossingen die de kwetsbare huishoudens zelf zien. Uit de gesprekken met de gezinnen blijkt dat zij zelf met goede oplossingen komen die nu vaak niet mogelijk zijn. Onder andere vanwege regelgeving. Dit ondermijnt de kracht van (kwetsbare) burgers. De kosten per gezin bedragen gemiddeld tussen de 22.000 en 68.000 euro op jaarbasis.

Dit zijn slechts enkele conclusies en aanbevelingen uit het rapport. Maar het zijn concrete voorbeelden en aanbevelingen van hoe en waar het mis gaat in de hulpverlening. Dat biedt inzicht en kansen voor verbetering. "We staan aan het begin van een verandering, maar dit rapport, dit inzicht is een heel goede start," aldus wethouder Spil. We zien goed waar de knelpunten zitten en kunnen daarop gericht gaan sturen. Bovendien kan de gemeente door middel van vervolgonderzoek zien wat het effect is voor de gezinnen van het nieuwe gemeentelijk beleid op de hulpverlening."

Wat het rapport ook laat zien, is dat hoe het nu gaat in de hulpverlening, haaks staat op de ambitie van de gemeente. Die wil meer verantwoordelijkheid leggen bij inwoners, organisaties en ondernemers. Nu de verantwoordelijkheid voor deze kwetsbare groepen integraal bij de gemeente ligt, wil de gemeente daar gericht op sturen. Bijvoorbeeld door in samenwerking met, en in de opdrachtverlening aan organisaties als de GGD, Zuwe, scholen, politie en het UWV hier expliciet aandacht voor te vragen. Daarnaast ziet de gemeente kansen door ook meer in te zetten op het voorkomen van problemen en daarbij gebruik te maken van informele netwerken om mensen. Deze netwerken, zoals kerken, buren, coaches, jongerenwerkers, etc. kunnen bijvoorbeeld een rol spelen bij vroegtijdige signalering van problemen.

Het onderzoek is gebaseerd op de door het ministerie van VWS geïnitieerde ‘Volledig Ontschotte Lokale Gezinsondersteuning' (project VOLG) en uitgevoerd door Bureau Stade. Wanneer dit project landelijk uitrolt heeft de gemeente de mogelijkheid de lokale gegevens van De Ronde Venen te vergelijken met andere gemeenten en dit per jaar te volgen.

Onze samenwerkingsgemeente Woerden heeft als eerste in het land een vergelijkbaar onderzoek laten uitvoeren. Verschillende media hebben daarover gepubliceerd. De resultaten over de kosten waar de kranten mee kopten, ‘probleemgezin kost overheid zeker € 40.000', komen grotendeels overeen met de resultaten voor gemeente De Ronde Venen.

Klik hier om het rapport te downloaden (PDF).