Het succesverhaal van Hamed: Nederlands op hoog niveau leren in 2,5 jaar

2,5 jaar geleden kon Hamed Saeedi in het Nederlands alleen Hoe gaat het? zeggen. Nu beheerst de 30-jarige Afghaan onze taal op het niveau dat universiteiten en hogescholen voor Nederlandstalige studies eisen. Zijn inburgering op dit niveau (B2) is zo’n bijzondere prestatie, dat burgemeester Maarten Divendal hem onlangs op het gemeentehuis ontving en een bos bloemen overhandigde.

Een aantal weken later is het gemeentehuis in Mijdrecht wederom plaats van handeling, ditmaal voor een interview. Nadat hij zich voorstelt, vraagt Saeedi: “Wat betekent buiten de lijntjes is er meer ruimte?” Hij laat geen gelegenheid voorbijgaan om zijn Nederlands verder te verbeteren. De tekst had hij gelezen toen hij naar het gemeentehuis liep.

Uitdrukkingen behoren voor hem tot de moeilijkste dingen in het Nederlands. Hij zegt dat hij de uitspraak ook nog steeds lastig vindt. Maar daarvan is in het gesprek met hem niets te merken; alles wat hij zegt, is prima verstaanbaar. Opvallend is dat hij termen hanteert als de stomme e in een adjectief, werkwoordsvormen of zelfstandig naamwoord.

Evacuatie naar Nederland
In Afghanistan was Saeedi politieman en trainde samen met Nederlanders Afghaanse soldaten. Net als veel andere Afghanen werd hij door de Nederlandse overheid geëvacueerd, nadat in 2021 de Taliban weer aan de macht waren gekomen. 

Saeedi belandde in februari 2022 in de noodopvang, een asielzoekerscentrum in Zeist. Een maand later kreeg hij daar zijn eerste Nederlandse les. Samen met andere Afghanen leerde hij via Zoom de basis(grammatica). Die lessen waren in het Perzisch, zijn moedertaal. Volgens hem is dat de beste manier om te beginnen met het leren van een andere taal. Daarna startten de lessen in het Nederlands op het beginnersniveau, A0. Toen hij in oktober naar Mijdrecht verhuisde, had hij niveau A1 bereikt. 

Ik werk, jij werkt…
“De lessen in het azc waren in het begin best moeilijk voor mij. Vooral de uitspraak, maar ook de werkwoordsvormen. Bijvoorbeeld de hij-vorm met een t, de ik-vorm zonder t. Ik heb heel veel geoefend. In mijn kamer oefende ik in mijn vrije tijd met schrijven, schrijven, schrijven… Bijvoorbeeld ik werk, jij werkt, hij werkt. Door de tijd besefte ik dat de vormen niet echt moeilijk zijn.”
De uitspraak van de klanken leerde hij via een methode op zijn computer. Hij luisterde goed naar de klanken en herhaalde die vele malen. Een taalcoach in Zeist hielp hem beter spreken. “Ik oefende met haar elke vrijdag in de bibliotheek. Ik maakte heel veel fouten en zij corrigeerde mij steeds.” Belangrijk voor zijn spreekvaardigheid was ook het vrijwilligerswerk dat hij bij Kringloop Zeist deed. 

Officiële inburgering
De taallessen in het azc waren allemaal op vrijwillige basis. “Ik wilde de taal graag leren, want ik wilde hier werken en inburgeren. Bovendien wil ik graag een opleiding doen. In Nederland zijn een opleiding en een diploma heel belangrijk.”

Na zijn verhuizing naar Mijdrecht startte in het begin van 2023 zijn officiële inburgeringstraject. De Utrechtse taalschool TopTaal kwam bij de intake tot de conclusie dat Saeedi het A2-niveau kon overslaan en meteen B1-lessen kon volgen. Door deze sprong was het begin op de taalschool best pittig en moest hij alle zeilen bijzetten. 

Nederlandse moeder
Om de gaten in zijn kennis weg te werken, kreeg hij van zijn docent een A2-boek waaruit hij zelfstandig studeerde. Ook oefende hij veel met zijn Mijdrechtse taalcoach. “We hebben een heel goed contact. Zij noemt mij haar Afghaanse zoon en ik noem haar mijn Nederlandse moeder. Elke week schreef ik een tekst. Zij corrigeerde die en gaf mij tips.” Vrijwilligerswerk bij het Jongerenwerk Mijdrecht hielp hem met zijn spreekvaardigheid. De inhaalrace had succes en na een maand of zes beheerste hij het B1-niveau goed.

Arbeidsmarkt en Participatie
Normaal gesproken kunnen inburgeraars na de lessen op B1-niveau Staatsexamen I doen. Als ze dit halen, zijn ze ingeburgerd. Maar Saeedi wilde Staatsexamen II doen. Hij ging zelfstandig aan de slag: werkte een B2-lesboek door, beluisterde podcasts, keek naar video’s op YouTube, oefende met zijn taalcoach, las boeken, nam op het gemeentehuis deel aan de Module Arbeidsmarkt en Participatie (MAP) en sprak zo veel mogelijk Nederlands. Na maanden van zelfstudie bereidde een korte cursus bij de Hogeschool Utrecht hem voor op het Staatsexamen II. Het lastigste onderdeel was spreken, maar ook daarvoor haalde hij een voldoende. “2023 was voor mij best moeilijk”, geeft hij toe. “Ik moest heel veel leren. Door het slim omgaan met tijd, ondersteuning van de gemeente en mijn netwerk heb ik het Nederlands geleerd.”

Twee banen
Inmiddels heeft hij twee banen in Mijdrecht: bij Multifill en op de broodafdeling van de Albert Heijn in het centrum. In de toekomst wil hij ooit nog eens een beroepsopleiding volgen, maar eerst wil hij zijn Nederlands verder verbeteren. Hij heeft al contacten met de stichting UAF om taallessen te volgen en op de werkvloer werkt hij dagelijks aan zijn spreekvaardigheid.

Als blijk van waardering voor zijn bijzondere prestatie werd Mijdrechtenaar Hamed Saeedi op het gemeentehuis in het zonnetje gezet. Uit handen van burgemeester Maarten Divendal ontving hij een bos bloemen.